Meer biodiversiteit op til in Pittem

De huismus en huiszwaluw zijn vertrouwd in het straatbeeld. Maar vergis je niet. Beide soorten staan in Vlaanderen op de rode lijst, want ze vinden almaar moeilijker een geschikte nestplaats in het dorp en de stad. Daarom installeren gemeente Pittem en stad Tielt respectievelijk een huismussentil en een huiszwaluwtil op hun grondgebied. Het Regionaal Landschap West-Vlaamse Hart en provincie West-Vlaanderen ondersteunen hen hierbij met advies en het aanleveren van de constructie.

Om het verlies aan nestgelegenheid in stedelijke context te compenseren, ondersteunen het Regionaal Landschap en de provincie de gemeenten door middel van het aanleveren van kunstnesten, bijvoorbeeld in de vorm van een huiszwaluw- of huismussentil. Ook in het kader van het behoud van biodiversiteit in de stad wordt ingezet op natuurinclusief bouwen en biotoopversterking door middel van vergroening, ecologisch beheer, ontharding…

Huismussentil in voortuin woonzorgcentrum Sint-Remigius 

Als plattelandsgemeente koestert Pittem haar dorpsbewoners. En daar horen ook de huismussen bij. Via een gemeentelijk actieplan samen met Natuurpunt De Torenvalk werden er nestbakken voor mussen aan openbare gebouwen opgehangen. Bij de aanplant van groen streeft de gemeente naar inheemse struiken die eetbare vruchten voor vogels voortbrengen. Bijkomend installeerde de gemeente in juni een huismussentil met 30 kunstnesten in de voortuin van het WZC Sint-Remigius in de Koolskampstraat in Pittem, de allereerste huismussentil op openbaar terrein het West-Vlaamse Hart. Deze winter plant de gemeente er nog struiken aan, die extra schuilruimte en voedsel voor mussen en andere soorten zullen voorzien. Momenteel is de til nog niet ingenomen, maar de bewoners het WZC houden het nauwlettend in de gaten.

Huiszwaluwtil in ’t Park in Tielt

In het voorjaar installeerde stad Tielt een huiszwaluwtil met 30 kunstnesten in ’t Park. Deze site ligt in het verlengde van de Dertig Zilverlingenstraat, waar jaarlijks een huiszwaluwkolonie vertoeft. Het park sluit aan op het te ontwikkelen stadsrandbos, waardoor het een ideaal biotoop voor huiszwaluwen vormt. Het groen en de waterpartijen zullen de trekvogels voorzien van het nodige voedsel (insecten) en metselspecie (modder) voor de nestbouw. De til voorziet immers extra ruimte om nieuwe, natuurlijke nesten aan te bouwen. Momenteel is de til nog onbewoond, maar daar kan snel verandering in komen als de jongen van de nabijgelegen kolonie tijdens het foerageren hun oog laten vallen op deze 5 meter hoge paal met kunstnesten.

Huismussen en zwaluwen hebben het moeilijk

Van nature zijn mussen holbewoners en bouwen zwaluwen hun nesten aan de rotsen. Door de verstedelijking hebben deze soorten zich doorheen de jaren aangepast. Mussen bouwen hun nest onder dakpannen, in muurnissen, kieren en spleten. Huiszwaluwen bouwen met modder en klei nesten tegen buitenmuren, onder overstekende dakranden van gebouwen. Maar ook dat blijkt niet langer een evidentie. Nieuwbouw en renovatie leveren hermetisch afgesloten constructies op, waar huismussen niet langer thuishoren.  Dakranden zijn cruciaal voor huiszwaluwen omdat ze hieronder hun bolvormige nesten bouwen. Helaas voor deze trekvogel, worden ze steeds vaker weggegomd op de renovatie- en nieuwbouwplannen. Daarenboven zorgen gladde gevels voor allesbehalve een solide basis voor zwaluwnesten. 

Gepubliceerd op 17 september 2025.